Sự kiện bất khả kháng là gì?

I – Sự kiện bất khả kháng là gì:

1. Định nghĩa 

Sự kiện bất khả kháng là sự kiện xảy ra một cách khách quan không thể lường trước được và không thể khắc phục được mặc dù đã áp dụng mọi biện pháp cần thiết và khả năng cho phép.

(căn cứ khoản 1 Điều 156 Bộ luật Dân sự 2015)

2. Tầm quan trọng

Điều 351 Luật Dân sự và khoản 1 Điều 294 Luật Thương mại quy định trường hợp bên có nghĩa vụ không thực hiện đúng nghĩa vụ do trường hợp bất khả kháng thì không phải chịu trách nhiệm dân sự, trừ trường hợp có thỏa thuận khác hoặc pháp luật có quy định khác.

Ngoài ra, theo Điều 584 Bộ luật Dân sự về căn cứ phát sinh bồi thường thì “Người gây thiệt hại không phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại trong trường hợp thiệt hại phát sinh là do sự kiện bất khả kháng”.

Tuy nhiên, trên thực tế, để loại bỏ những bất lợi về trách nhiệm dân sự, bồi thường thiệt hại vì không thực hiện nghĩa vụ, bên vi phạm phải chứng minh được hành vi vi phạm hợp đồng của mình là do sự kiện bất khả kháng gây ra và phải thông báo cho bên có quyền lợi liên quan. Chính vì vậy, các điều khoản trong hợp đồng luôn quy định về sự kiện này để hạn chế rủi ro cho các bên tham gia ký kết.

3. Điều kiện xác định sự kiện bất khả kháng

Thứ nhất, đó là những sự kiện xảy ra một cách khách quan hay gọi là sự kiện khách quan, tức sự kiện đó nằm ngoài phạm vi kiểm soát của bên vi phạm hợp đồng.

Ví dụ: sự kiện tự nhiên như thiên tai (bão, hoả hoạn, lũ, động đất, sóng thần…). Điều này được áp dụng thống nhất trong thực tiễn; hoặc sự kiện do con người gây ra (chiến tranh, đảo chính, đình công, cấm vận, thay đổi chính sách của Chính phủ cũng là sự kiện bất khả kháng).

Đáng chú ý, các bên có thể thỏa thuận những sự kiện khác: thiếu nhiên liệu, mất điện, lỗi mạng…là sự kiện bất khả kháng để miễn trách nhiệm khi vi phạm.

Thứ hai, hậu quả của sự kiện không thể lường trước được tại thời điểm giao kết hoặc trong quá trình thực hiện hợp đồng cho đến trước thời điểm xảy ra hành vi vi phạm. Những sự kiện xảy ra hoàn toàn độc lập không theo ý chí của các bên và các bên hoàn toàn không nghĩ nó có thể xảy ra.

Thứ ba, hậu quả của sự kiện đó không thể khắc phục được mặc dù áp dụng mọi biện pháp cần thiết và khả năng cho phép.

Như vậy, chỉ khi đáp ứng cả ba điều kiện nêu trên thì mới có thể được xem là sự kiện bất khả kháng và là căn cứ để miễn trách nhiệm đối với bên vi phạm.