Dịch ncov được coi là bất khả kháng

II – Dịch ncov có được coi là trường hợp bất khả kháng hay không?

1. Điều kiện để các doanh nghiệp được coi dịch ncov là trường hợp bất khả kháng

Như phân tích ở trên, có các điều kiện để coi một sự kiện là một trường hợp bất khả kháng. Dịch ncov được coi là bất khả kháng nếu thỏa mãn các điều kiện như sau:

1. Dịch ncov là một sự kiện khách quan, xảy ra ngoài phạm vi kiểm soát của các bên

Thông thường, khi kí kết hợp đồng, các bên thường ràng buộc quyền và nghĩa vụ đối với nhau, và trong đó có quy định chế tài xử lý đối với bên vi phạm hợp đồng. Tuy nhiên, trường hợp dịch ncov là một sự kiện bất ngờ, mang yếu tố khách quan bên ngoài tạo nên và không có bất kì sự can thiệp chủ quan của một trong các bên, đặc biệt là từ bên vi phạm, thì sẽ vẫn được coi là đáp ứng một trong các điều kiện để coi là bất khả kháng

2. Dịch ncov để lại hậu quả không thể lường trước được tại thời điểm giao kết hợp đồng hoặc trong quá trình thực hiện hợp đồng cho đến trước thời điểm xảy ra vi phạm

Dịch ncov khi vào Việt Nam đã để lại những hậu quả nguy hiểm về mặt sức khỏe cho con người. Vì thế, Chính phủ đã quyết định công bố dịch trên toàn quốc vào ngày 1/4 và yêu cầu toàn bộ các doanh nghiệp ngừng hoạt động, trừ một số doanh nghiệp về các ngành nghề đặc thù. Như vậy, với quyết định của Chính phủ về việc ngừng hoạt động của các công ty, đây là điều không một bên nào có thể lường trước được tại thời điểm ký kết hợp đồng, hoặc đang trong quá trình thực hiện hợp đồng. Việc bất ngờ dừng hoạt động này của các doanh nghiệp trên toàn quốc kéo theo đến nhiều vấn đề trong thực hiện hợp đồng như không có đơn vị vận chuyển hàng, không có nguồn hàng đầu vào để tạo thành phẩm,… tất cả đều có thể dẫn tới hành vi vi phạm hợp đồng. Tuy nhiên, trong trường hợp này, các doanh nghiệp có thể chứng minh sự vi phạm này không tới từ yếu tố chủ quan của doanh nghiệp mà do yếu tố khách quan tác động, từ đó để coi dịch ncov là một trường hợp bất khả kháng để miễn trừ/giảm trừ nghĩa vụ trong trường hợp vi phạm.

3. Dịch ncov để lại hậu quả không thể khắc phục mặc dù áp dụng mọi biện pháp cần thiết và khả năng cho phép.

Điều kiện cuối cùng để được coi dịch ncov là một trường hợp bất khả kháng, đó chính là việc bên vi phạm đã tìm mọi biện pháp cần thiết trong khả năng cho phép nhưng vẫn không thể khắc phục được các hậu quả, ví dụ như tìm các nguồn hàng từ các bên khác nhau nhưng cũng không đủ để đáp ứng số lượng thành phẩm,… Điều này cũng hoàn toàn có thể là bằng chứng để chứng minh doanh nghiệp đã rất cố gắng khắc phục các hậu quả do dịch để lại nhưng cũng không thể nào giải quyết được, và đây cũng là yếu tố để tạo nên trường hợp bất khả kháng trong hợp đồng.

2. Làm thế nào để bên vi phạm miễn trừ trách nhiệm khi coi dịch ncov là trường hợp bất khả kháng?

Trong giao dịch, quan hệ hợp đồng dân sự hoặc thương mại, việc chứng minh sự kiện bất khả kháng sẽ giúp bên vi phạm không phải bồi thường thiệt hại. Với sự kiện bất khả kháng, khoản 2 điều 351 Bộ luật Dân sự năm 2015 cho phép “bên không thực hiện đúng nghĩa vụ” sẽ không phải chịu trách nhiệm dân sự, trừ trường hợp có thỏa thuận khác hoặc pháp luật có quy định khác.

Cũng tại Bộ luật Dân sự, khoản 2 điều 584 cho phép “người gây thiệt hại ngoài hợp đồng không phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại”. Luật Thương mại 2005, khoản 1 điều 294 nêu “người vi phạm hợp đồng thương mại được miễn trách nhiệm”.

Như vậy, trong trường hợp bên vi phạm mong muốn miễn trừ trách nhiệm đối với trường hợp này, cần thực hiện các vấn đề sau:

1. Thông báo cho bên bị vi phạm về sự kiện bất khả kháng xảy ra gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến việc thực hiện nghĩa vụ trong hợp đồng kí kết giữa các bên ngay sau khi xảy ra sự kiện bất khả kháng dẫn tới sự vi phạm.

2. Chứng minh sự ảnh hưởng của sự kiện bất khả kháng dẫn tới việc vi phạm hợp đồng, chứ không phải là do một yếu tố chủ quan của chính bên vi phạm tác động vào nhằm mong muốn hậu quả bất lợi đó xảy ra đối với bên bị vi phạm vì một lợi ích vật chất hay một lí do nào đó.

3. Chứng minh việc đã dùng mọi biện pháp cần thiết và trong khả năng để khắc phục hậu quả nhưng cũng không thể khắc phục được.

Trong trường hợp các bên xảy ra tranh chấp thì việc chứng minh được các vấn đề này sẽ là những bằng chứng xác thực để Tòa án có thể xem xét trường hợp này được coi là bất khả kháng để miễn trừ trách nhiệm đối với bên vi phạm hay không.

3. Trường hợp dịch ncov không được coi là sự kiện bất khả kháng

Các trường hợp không đáp ứng được đầy đủ điều kiện để được coi là sự kiện bất khả kháng sẽ không được xem là bất khả kháng. Đối với các điều kiện (1) và (2) đã nói ở trên, việc chứng minh bất khả kháng là khá dễ dàng. Tuy nhiên điều kiện (3) là điều kiện dễ xảy ra tranh cãi và là vấn đề mang tính quyết định để có thể được coi sự ảnh hưởng của dịch là một trường hợp bất khả kháng. Ví dụ như việc doanh nghiệp sản xuất thực phẩm, vì công ty cung cấp thực phẩm đã nghỉ nên không thể có nguồn hàng đáp ứng nên không sản xuất kịp số lượng như hai bên đã thỏa thuận, tuy nhiên lại không có biện pháp khác như tìm nguồn khác hay thu mua của người dân để cho đủ số lượng thì vẫn sẽ bị coi là không thuộc trường hợp bất khả kháng và vẫn xử lý vi phạm như quy định trong hợp đồng. Như vậy việc chứng minh điều kiện (3) này là một điều cực kì quan trọng để thể hiện sự tác động của dịch ncov dẫn tới sự vi phạm hợp đồng là một điều mà bên vi phạm đã cố gắng khắc phục nhưng không được.

4. Giải quyết vấn đề về bất khả kháng trong trường hợp các bên xảy ra tranh chấp

Các bên trong trường hợp này tốt nhất là nên trao đổi, thương lượng với nhau vì lợi ích cho cả hai bên.Trong trường hợp nhận một bên thấy nếu tiếp tục thực hiện hợp đồng sẽ gây thiệt hại nghiêm trọng cho một bên, thì các bên có thể thỏa thuận sửa đổi hoặc chấm dứt hợp đồng để cân bằng quyền và lợi ích hợp pháp. Trường hợp các bên không thể thỏa thuận được, một trong các bên có thể yêu cầu tòa án chấm dứt hợp đồng tại một thời điểm xác định, hoặc sửa đổi hợp đồng để cân bằng quyền và lợi ích hợp pháp của các bên.

Tòa án chỉ được quyết định việc sửa đổi hợp đồng trong trường hợp việc chấm dứt hợp đồng sẽ gây thiệt hại lớn hơn so với các chi phí để thực hiện hợp đồng nếu được sửa đổi. Cần lưu ý rằng trong quá trình đàm phán sửa đổi, chấm dứt hợp đồng hay trong quá trình Tòa án giải quyết vụ việc liên quan đến bất khả kháng, các điều khoản khác trong hợp đồng vẫn sẽ có hiệu lực và các bên vẫn phải tiếp tục thực hiện nghĩa vụ của mình theo hợp đồng, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.

Trên đây là bài viết về trường hợp bất khả kháng và có thể coi dịch ncov là một trường hợp bất khả kháng hay không. Nếu bạn cần thêm sự tư vấn, hãy liên hệ với Luật Nhiệt Tâm theo số Hotline 024.62.665666 để được các luật sư tư vấn một cách chính xác, đầy đủ nhất.